Over mestcellen

Mestcellen komen bij iedereen in het lichaam voor en worden ook wel mastocyten genoemd. Mestcellen vormen een belangrijk onderdeel van ons afweersysteem (immuunsysteem). Ons lichaam verdedigt zich tegen indringers, zoals bijvoorbeeld bacteriën en virussen, door middel van dit immuunsysteem. Hoe werkt een gezonde mestcel en wat gaat er mis bij mastocytose?

Hoe werkt een gezonde mestcel?

Mestcellen voeren een beschermende en verdedigende taak uit in ons lichaam. Een mestcel is één van de soorten witte bloedcellen die worden gemaakt in ons beenmerg.

Ze kunnen erg snel reageren op indringers en zijn daarom heel waardevol voor het afweersysteem. De meeste witte bloedcellen die het beenmerg maakt, bevinden zich in het bloed. Voor mestcellen geldt dit niet, deze bevinden zich voornamelijk in weefsels en organen.

De mestcel is gevuld met korrels. Deze korrels (granulen) geven “alarmsignalen” af in de vorm van chemische stoffen wanneer het lichaam wordt aangevallen door bijvoorbeeld bacteriën. Eén van de belangrijkste chemische stoffen uit mestcellen is histamine. Deze stof kan allerlei klachten veroorzaken zoals: zwelling van weefsels (oedeem), jeuk en roodheid van de huid. Naast histamine bevatten mestcellen ook andere chemische stoffen die de reactie van het afweersysteem ondersteunen.

Bij een insectensteek bijvoorbeeld zullen mestcellen in de huid ervoor zorgen dat het gif zich niet te ver in het lichaam kan verspreiden door plaatselijke zwelling en roodheid op de plek van de steek. De zwelling van de neus bij hooikoorts is een ander voorbeeld van de werking van mestcellen die in het neusslijmvlies zitten.

Na een speciale kleurbewerking zijn mestcellen in het beenmerg goed te zien als dieppaarse cellen die heel veel korrels bevatten.

Wat gaat er mis bij mastocytose?

Een mestcel voert zijn functie uit en gaat groeien als hij daartoe geprikkeld wordt via bepaalde signalen. Op de buitenkant van de mestcel zit een receptor met de naam KIT (een soort ontvangereiwit) die na contact met een mestcelgroeifactor signalen doorgeeft naar de binnenkant van de cel. Deze signalen zorgen ervoor dat de mestcel stoffen gaat uitscheiden of bijvoorbeeld gaat groeien.

Bij mastocytose treedt er een afwijking op in de mestcellen. Op één plaats in de KIT-receptor is een stukje veranderd, waardoor deze receptor per ongeluk signalen doorgeeft zonder dat er contact met mestcelgroeifactoren is geweest.

Door deze afwijking in de mestcellen geven deze spontaan chemische stoffen af of gaan zich zonder aanleiding vermenigvuldigen. Dit kan klachten veroorzaken. Bij mastocytose kunnen afwijkende mestcellen zich opstapelen in de huid (cutane mastocytose), in de organen (systemische mastocytose) of in sommige gevallen zowel in de huid als de organen.